Tłumaczenie Nazw Geograficznych Z Języka Ukraińskiego
Tłumaczenie nazw geograficznych zawartych w Urzędowym Wykazie Polskich Nazw Geograficznych
Tłumaczenie nazw geograficznych zgodnie z zasadami transliteracji języka ukraińskiego
Regulacje prawne
Tłumaczenie nazw geograficznych jest istotnym elementem przekładu dokumentów oficjalnych. Przysięgły tłumacz języka ukraińskiego, w pierwszej kolejności, kieruje się Urzędowym Wykazem Polskich Nazw Geograficznych Świata (wydanie 2019 roku z późniejszymi zmianami), wydanym przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych Poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
W tym wykazie geograficzne nazwy zapisane są polskim odpowiednikiem zgodnie z ich historycznym zapisem. Taka procedura tłumaczenia została uregulowana w Ustawie o aktach stanu cywilnego z 28 listopada 2014 r. zgodnie z art. 30, ust. 3, która nakłada obowiązek zapisu nazw miejscowości poza granicami Polski zgodnie z zapisem ustalonym przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych Poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Przykładowe nazwy geograficzne zawarte w Wykazie
Polskie nazwy najczęściej posiadają miejscowości zlokalizowane w zachodniej części Ukrainy. Jednak, ze względu na działania wojenne na terenie Ukrainie, ostatnia Zmiana (z dnia 8 listopada 2023 roku) zawiera wiele nazw, które odnoszą się do miejscowości zlokalizowanych na wschodzie i południu Ukrainy, a także w obwodach północnych. Przykładowo, oficjalną polską nazwę teraz posiadają miejscowości: Awdijiwka, Bucza, Hulajpole, Soledar i Swatowe.
Polska nazwa może zawierać dowolne litery polskiego alfabetu, w tym: „ą”, „ę”, „ł”, „ó”, „ś”, „ć” i „ż”.
Z wybranymi przykładami ukraińskich nazw geograficznych i ich zapisów, obowiązujących w języku polskim, można zapoznać się poniżej.
Tłumaczenie Nazw Obwodów
Nazwę obwodu w języku Polskim zawsze zapisujemy z małej litery.
W nazwach obwodów używane są szczególne litery alfabetu polskiego np. obwód ługański, mikołajowski, połtawski, rówieński, wołyński czy żytomierski.
Obwód iwanofrankiwski – w odróżnieniu od języka ukraińskiego, zapisujemy bez myślnika.
Warto także zwrócić uwagę na odmienny zapis w porównaniu do języka ukraińskiego np. obwód kirowohradzki (zgodnie z zasadami transliteracji należałoby zapisać „kirovohradska”) czy też obwód zaporoski (w odróżnieniu od zapisu ukraińskiego „zaporizka”) .
Ukraińskie „ц ” i „тс” w koncówkach „-цькa” i „-тськa” odwzorowujemy jako „c” w języku polskim:
область Чернівецька – obwód czerniowiecki
область Вінницька – obwód winnicki
область Закарпатська – obwód zakarpacki.
Tłumaczenie Nazw Rejonów
Nazwę rejonu w języku Polskim zawsze zapisujemy z małej litery.
Rejony, które w odróżnieniu od języka ukraińskiego, zapisujemy bez myślnika to:
białogrodzki (ukr. Bilhorod-Dnistrovskyi),
iwanofrankiwski (ukr. Ivano-Frankivskyi),
kamieniecki (ukr. Kamianets-Podilskyi),
kamionecki (ukr. Kamianka-Buzkyi i Kamiansko-Dniprovskyi),
korsuński (ukr. Korsun-Shevchenkivskyi),
koszyrski (ukr. Kamin-Kashyrskyi ),
mohylowski (ukr. Mohyliv-Podilskyi),
nowogrodzki (ukr. Novohrad-Volynskyi i Novhorod-Siverskyi),
perejasławski (ukr. Pereiaslav-Khmelnytskyi),
stanicki (ukr. Stanychno-Luhanskyj).
Tłumaczenie Nazw Miejscowości
Zapisujemy bez myślnika m.in. nazwy miejscowości:
Białogród nad Dniestrem (ukr. Bilhorod-Dnistrovskyi), Kamieniec Podolski (ukr. Kamianets-Podilskyi), Kamienne Słuczańskie (ukr. Kamiane-Sluchanske), Kamień Koszyrski (ukr. Kamin-Kashyrskyi), Kamionka Bużańska (ukr. Kamianka-Buzka), Kamionka Dnieprowska (ukr. Kamianka-Dniprovska), Korsuń Szewczenkowski (ukr. Korsun-Shevchenkivskyi), Mohylów Podolski (ukr. Mohyliv-Podilskyi), Nowogród Siewierski (ukr. Novhorod-Siverskyi), Nowogród Wołyński (ukr. Novohrad-Volynskyi), Perejasław Chmielnicki (ukr. Pereiaslav-Khmelnytskyi).
Są też przypadki zmiany zapisu innego rodzaju np.:
Iwano-Frankiwsk (ukr. Ivano-Frankivsk),
Broszniów-Osada (ukr. Broshniv-Osada),
Górka-Połonka (ukr. Hirka Polonka).
Dodatkowe wskazówki dot. tłumaczenia nazw miejscowości
- Zawarty w nazwie miejscowości „Bilyi„, „Bila” jest najczęściej są zamieniane na „Biały„, „Biała” np.: Bila Tserkva – Biała Cerkiew, Biloberizka – Białoberezka.
- Część nazwy miejscowości „Nyzhnii„, „Nyzhnia” jest tłumaczona na dwa sposoby np.: Nyzhnii Bereziv – Berezów Niżny, Nyzhnia Bilka – Biłka Dolna. Podobnie „Verkhnii” i „Verkhnia„: Verkhnia Lypytsia – Lipica Górna, Verkhnia Stynava – Stynawa Wyżna.
- Część nazwy miejscowości „Malyi„, „Mala” jest tłumaczona jako „Mały„, „Mała” np.: Malyi Liubin – Lubień Mały, Horozhanna Mala – Horożanna Mała. Odpowiednio „Velyki” i „Velyka” tłumaczymy jako „Wielki” i „Wielka” np.: Velyka Kamianka – Kamionka Wielka, Velykyi Zhytyn – Żytryń Wielki.
Tłumaczenie nazw geograficznych spoza Wykazu
W przypadku braku nazwy geograficznej w oficjalnym wykazie, przysięgły tłumacz opiera się na zasadach określonych przez Komisję, które zostały wprowadzone w dokumencie z 29 czerwca 2016 roku – Zasady stosowania nazw zagranicznych miejscowości w aktach stanu cywilnego.
Zgodnie z tym dokumentem, jeśli brak jest polskiej nazwy i oryginalna nazwa jest zapisana niełacińskim alfabetem, powinna być zapisana w alfabecie łacińskim (transliterowana).
Transliteracja nazwy geograficznej może być wykonana albo na zasadach określonych przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych Poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej lub na zasadach określonych dla urzędowego języka państwa, w którym leży obiekt geograficzny (miejscowość, akwen wodny, góra etc.).
Dla języka ukraińskiego zasady transliteracji, przyjęte przez w/w Komisję, są tożsame z zasadami transliteracji, które są określone w Uchwale Gabinetu Ministrów Ukrainy z dnia 27 stycznia 2010 r. nr 55 «O standaryzacji transliteracji alfabetu ukraińskiego na alfabet łaciński».
Z zasadami transliteracji alfabetu ukraińskiego można zapoznać się w moim wpisie dot. zapisu imienia i nazwiska.
Tłumaczenie nazw geograficznych zgodnie z zasadami transliteracji
Poniżej przykładowe nazwy i ich odpowiedniki w języku polskim:
- Вишеньки – Vyshenky
- Дахталія – Dakhtaliia
- Кобеляки – Kobeliaky
- Нові Санжари – Novi Sanzhary
- Юрківка – Yurkivka
Sprawdzić poprawność transliteracji można tutaj.
You have noted very interesting details!
ps nice site. Euro travel guide
I all the time emailed this weblog post pabe to all my friends,
because if like to reasd it then my friends will too. https://bandur-art.blogspot.com/2024/08/the-ultimate-guide-to-no-mans-sky-mods.html